Piramitleri Kim Yaptı?
 |
| Mısır Piramitleri |
Bu yazımızda piramitlerin çıkış noktasını en başından itibaren ele alıp, gelişim süreçlerini kronolojik olarak anlatacağız.
Piramitleri uzaylılar yaptı gibi bir argüman 21.yy'da kabul edilemez. İnternette bu konuyla ilgili o kadar fazla sayıda yanlış bilgi var ki; pek çok insan az sayıda olan doğru bilgiyi sırf bu yüzden kabul etmiyor. En basit şekilde şunu söyleyebiliriz ki: Piramitler insan zekasının ve becerisinin ürettiği en güzel örneklerden sadece bir tanesi ama belki de en görkemlisi. Lafı çok uzatmadan konumuza geçelim.
 |
| Mastaba |
Mastaba nedir?
Mastaba, Piramitlerin ön formudur, birinci hanedanlık döneminde ölüler için yapılmış dikdörtgen biçimli kerpiç ve taştan yapılmış üst yapısı yassı yapılardır. Bu mezarlarda sahte kapı vardır. Asıl giriş, defin işlemi tamamlandıktan sonra kapatılırdı.
Mastabalar sonrasında daha heybetli kral mezarları yapımına başlandı. Bu heybetli piramit yapımının doruk noktası ise 4. hanedanlıktır. Kral mezarlarının neden piramit şeklinde olduğu hakkında net
bilgiler elimizde maalesef yok.Elimizdeki varsayımlar doğrultusunda şunu söyleyebiliriz: Piramit planı,Mısır mitolojisine göre yaratılışın ilk
eylemlerini simgeleyen en eski höyük fikrinden doğmuş olabilir.
 |
| Zoser Piramidi |
İlk Piramit, Zoser’in(3.hanedanlık) SAKKARA’daki basamaklı piramidi, daha önceki kralların kerpiçten yapılan mezarlarının aksine taştan yapılmışlardır. Mezarlık alanı sarayı andıran duvarlarla çevrilidir.4.hanedanlıkta KEOPS (KHUFU) ile KEFREN’in( KHAFRE) devasa piramitleriyle, MİKERİNOS’un(MENKAURE) daha küçük piramidi,bu mimarinin doruk noktasını temsil ederler. Bunların dış kısımları, taşla örtülmüştü, böylece ‘basamaklı’ görünüm kaybolmuştu. Kraliçelerin de bazen daha küçük piramitlere gömüldükleri bilinmektedir. Kimi durumlarda törensel bir tekne de mezarın yanına gömülürdü.(ölen kralın tanrılarla beraber göğe yolculuk yapması düşünülerek) Mezarlık alanının önemli bir ögesi de malların getirildiği ve cenaze alayının geldiği vadi tapınağıydı. Buradaki bir rampa piramide ve mezara kadar uzanırdı.
Piramitlerin konumları,hanedanlık çekişmelerinden sarayın
konumuna göre olmalarına ve düz engebesiz bir arazi arayışına göre seçildiği
tartışma konusudur.kesin bir bilgi bulunmamaktadır.
4.hanedanlıktan sonra piramitler küçülmektedirler.bunun
sebebine değinecek olursak, 5.hanedanlıktan itibaren dev güneş tapınaklarının
önem kazanması diyebiliriz.Güneş tanrısı Ra kültü önem kazanmıştır.Kralın adına
bu dönemde Ra’nın oğlu unvanı eklenmiştir.6.hanedanlıkta piramitler daha küçük
ve tek tipti. Bu bilgiler ışında piramitlerin gelişimine sırasıyla bakacak olursak Zoser piramidinin öyküsüne biraz daha detaylı bakmamız gerekmekte.
Djoser(Zoser): Asiller mastaba denen dikdörtgen biçimli
odalara gömülürken Zoser, tarihin bilinen ilk mimarı İmhotep'i çağırarak kendisi
için bir anıt mezar inşa etmesini istemiş. Bir tek mastaba yerine üst üste
dizilmiş mastabalardan oluşan daha büyük bir mezar yapmaya başlamış. dikdörtgen
mezarları üst üste koydukça bir üsttekinin daha küçük boyutlarda olması gerekmiş
ve en sonunda tarihin bilinen ilk piramidi yapılmış.
 |
| Keops Piramidi |
KHUFU ( Keops piramidi): 4.hanedanlıktan. 4. sülalenin 2.
Firavunu. Khafra'nın kardeşidir. Keops piramidi, Keops olarak da bilinen
"kral khufu"nun piramidi yani mezarıdır. 20 yılda tamamlanmıştır. yüksekliği 138
metredir. 2.300.000 adet blok taşın üst üste yığılmasıyla oluşturulmuştur.
tabandan 40 metre kadar yukarıda firavunun odası vardır. firavunun mumyası,
hazinesi ve özel eşyası bu odada bulunmustur. buraya 50 metrelik bir dehlizden
girilir. biri kraliçeye ait olan iki oda daha vardır.Güneş ışınları firavunun
doğum tarihinde ve tahta oturduğu tarihte olmak üzere yılda iki kez içeriye
girmekte( epiphani benzeri bir olay). Giza'da antik Memfis mezar kentinde
bulunan üç piramitten biridir.
 |
| Kefren Piramidi |
KHAFRA( KEFREN PİRAMİDİ): İsmi Ra’ ya benzeyen anlamına
gelen firavun.Tahtının üstünde atmaca vardır. Bu atmaca tahtın koruyucusu
olarak düşünülüyor.Sıklıkla 2.piramit olarak anılır. Keops piramidinden sonra
yapılmıştır. Keops piramidinden 3 metre daha kısadır yani 135 metredir. En
üstteki giriş yerden 15 metre yukarıdadır. Önündeki Sfenks’in yüzünün Khafra’nın
yüzünden esinlenerek yapıldığı düşünülmektedir. Giza’da bulunur yine.
 |
| Mikerinos Piramidi |
MİKERİNOS PİRAMİDİ: Gize Piramitlerinin en küçüğüdür.
Piramit, Mikerinos öldükten sonra oğlu Shepseskaf tarafından bitirilmiştir.
Piramit 66,5 m yüksekliğindedir. Mikerinos'un, Kefren Piramidi ve Keops
Piramidinden en önemli farkı, defin odasının aşağı odada bulunmasıdır.
Mikerinos Mısır'ın dördüncü hanedanı
döneminde (M.Ö. 2620 - M.Ö. 2480) bir firavun idi. 3. ve Giza'nın en küçük
piramidi de yine onun döneminde yapılmıştır.
 | |
|
5.
Sülale zamanında piramitlerin boyutları küçülmüştür. Bu sülaleden Userkaf
(MÖ2465-2458) Sakkara’da Basamaklı Piramit’in hemen yanı başına küçük bir
piramit yaptırmış buna Abusir yakınlarında Güneş Tanrısı Ra için yaptırdığı
anıtsal bir tapınağı eklemiştir. Ondan sonra gelen beş kral da bu tür güneş tapınaklarını piramitlerin yanına
yaptırmaya devam etmişlerdir.Bu durum bir gelenek haline dönmüş. Günümüze kadar bu tapınaklardan sadece Userkaf ve
Neuserre’ye ait olanlar kazılıp gün ışığına çıkarılabilmiştir. Güneş tapınakları da piramitler gibi bir vadi tapınağı, tören yolu ve kült
tapınağından oluşan kompleks yapılardır. Kült tapınağının ardında piramit değil yüksek
ve eğimli bir kaidenin üzerinde bir sütun ya da dev bir dikilitaş yani obeliks yükselir. Bu
sülalenin son kralları zamanında güneş dininin öneminde büyük bir azalma olmuş,kaçınılmaz son olarak da güneş tapınakları da ömürlerini tamamlamışlardır.
Gördüğünüz üzere piramitler, tamamen anıtsal mezar yapma düşüncesiyle şekillenmiş yapılardır. Nasıl yapıldıklarıyla ilgili daha teknik bir yazıyı yine sizlerle paylaşacağız.
Yorumlar